İsimleri ……….., ………., …………
yönünden niteleyen ya da ………, …………,
………….. ve …………. yönlerinden belirten sözcüklere SIFAT denir.
Sıfatlar genellikle
niteledikleri ya da belirttikleri adın önüne geldikleri için, ……….. olarak da
adlandırılır.
Sıfatlar adları daha belirgin
hale getirir.
“Odaya çıktık.”
“Nemli, soğuk, karanlık ve
küçük bir odaya girdik.”
A) NİTELEME SIFATLARI
Varlıkları veya kavramları
renk, durum, biçim gibi değişik yönlerden niteleyen sıfatlardır. Niteleme
sıfatlarını bulmak için isme ………… sorusu sorulur.
Hasta adamı hemen hastaneye
götürdüler.
Bayram sabahı yeni
ayakkabılarımız giyeriz.
Buradaki eğik duvarı onardık.
Yeşil dallar arasında küçük
bir serçe vardı.
Yaşlı kadının solgun
yanaklarından akan yaşlar, boğuk hıçkırıklar eşliğinde siyah masaya damladı.
1. Hangisinde altı çizili sözcük tür bakımından
farklıdır?
A) Yeni bir kitaplık
alması gerekiyor.
B) Bugünlerde sende bir durgunluk
var.
C) Ağır işittiği için kulaklık
kullanıyor.
D) Yalnızlık en
korktuğu şeydi.
E) Kışlık odun ve
kömürünü yazdan aldı. 98 ÖYS
ADLAŞMIŞ (İSİMLEŞMİŞ) SIFAT
Niteleme sıfatlarının
önündeki isimler bazen düşer. Bu durumda düşen isimdeki çekim ekleri sıfata
eklenir. Bu durumda sıfat ADLAŞMIŞ SIFAT olur.
Çürük elmaları ayıkladık.
Çürükleri ayıkladık.
Tembelleri kimse sevmez ki
ben seveyim.
Hastayı ziyarete gitmek
sevaptır.
Çalışkanları ödüllendirmek
için geldiler okula.
Burada eskiler beni daha iyi
tanır.
Kirlileri çamaşır
sepetine, temizleri dolaba koymalısın.
Bu çiçekleri şurada oturan yaşlıya
verelim.
2. Hangisinde adlaşmış sıfat vardır? 96 ÖYS
A) Otel sahibi bizi güler
yüzle karşıladı.
B) Yürüyüşe çıkan konuklar
henüz dönmedi.
C) Eski yöneticileri
toplantıya çağırdılar.
D) Sınıfın çalışkanı, bu
sınav sonunda belli olacak.
E) Kendilerine yöneltilen
sorulara cevap vermedi.
B) BELİRTME SIFATLARI
Varlıkları sayı, soru,
belirsizlik, işaret yönlerinden tamamlayan sıfatların genel ismi Belirtme
Sıfatıdır.
Belirtme sıfatları dört
başlık altında toplanır.
- İŞARET (İM) SIFATLARI
İsimleri işaret yoluyla
belirten sıfatlardır. İsme sorulan …………… sorusu ile bulunur.
En çok kullanılan işaret
sıfatları……………, ………….., …………, ………….., …………., ……………., ………., …………., ………., …………..,
………….. dır.
Öteki mahallenin çocuklarıyla
bu sokağın çocukları her hafta sonu oradaki arsada maçlar yapardı. O maçlar
bizim şu küçük zihnimizde büyük yer etmişti. Öyle maçlar yapmıyor artık
çocuklar. Beriki tarafta mahallenin kızları, şuradaki yolda ip atlarlardı. Bu
zamanda böyle oyunlar kalmadı maalesef. Şöyle evler, oradaki neneler gibi tatlı
insanlar yok şimdi.
3. “Bu” sözcüğü hangisinde farklı görevdedir?
93 ÖSS
A) Kolay değil bu dünyadan
ayrılmak.
B) “Bu taşındır” diyerek
Kâbe’yi diksem başına
C) Bu eller miydi resimleri
tutarken uyuyan?
D) Gönlüm bu sevincin
heyecanıyla kanatlı.
E) Ağır ağır çıkacaksın bu
merdivenlerden.
- BELGİSİZ SIFATLAR
İsimleri tam olarak değil
de…………………….. belirten sıfatlar BELGİSİZ SIFAT olarak adlandırılır.
Birkaç öğrenci, bazı soruları
zor bulmuş.
Kar yağışı nedeniyle birçok
yol ulaşıma kapandı.
O kitabı hiçbir kitapçıda
bulamamış.
Sabahleyin her yer şey açığa
kavuştu.
Bu işi herhangi bir adam tek
başına yapabilir.
Çoğu insan bu filmin sonunu
biliyor.
Onunla başka konularda
konuştuk.
Bu konuya kimi dergiler geniş
yer ayırdı.
- SORU SIFATLARI
Varlıkların durumlarını,
yerlerini, sayılarını soru yoluyla belirten sözcüklerdir.
Soru sıfatı olarak kullanılan
sözcükler …………………. ………… ……… gibi sözcüklerdir.
Müdür Bey ne gün dönecekmiş.
Ahmet hangi sokakta
oturuyormuş.
Bu sınava kaç öğrenci girdi?
Kardeşin kaçıncı sınıfta
okuyor?
Onlar nasıl bir ev arıyorlar?
Bu yıl kaçar gün devamsızlık
yaptılar?
- SAYI SIFATLARI
Varlık ya da kavramları
sayıları ile ilgili çeşitli yönlerden belirten sözcüklerdir.
a) Asıl Sayı sıfatları
Varlık ya da kavramların
sayılarını belirten sözcüklerdir. ......
sorusu ile bulunur.
Üç kişi iki saat içinde yirmi
kilo karpuz yemiş.
Yüz bin öğrenci otuz soruya
doğru cevap veremediği için yüz atmış beş puan alamamış.
Doktor bir gün rapor vermiş.
Bir gün size geleceğime söz
veriyorum.
Seninle bir yaşta ihtiyar
çınar.
b) Sıra Sayı Sıfatları
Varlıkların kaçıncı sırada
olduklarını gösteren sıfatlardır.
Sıra sayı sıfatlarını bulmak
için isme …………… sorusu sorulur.
Üçüncü kardeşimin birinci
doğum gününü kutladık.
İlk gün bize gelip yüzüncü
sayfadaki soruyu çözdü.
c) Üleştirme Sayı Sıfatları
Varlıkların eşit bölmelere
ayrıldığını gösteren, paylaştırma anlamı taşıyan sıfatlardır. İsme sorulan ……….
ile bulunur.
Çocuklar üçer gün kampta
kalmışlar.
Günde yedişer ekmek
alıyorlar.
Yarımşar elma ile yetindiler.
d) Kesir Sayı Sıfatları
Varlıkların parçalarını,
kaçta kaç oranda olduklarını gösteren sıfatlardır. İsme sorulan…………… ile
bulunur.
Bu arsada benim de beşte bir
hissem var.
Sınıfımızda yüzde doksan
başarı görüldü.
4. Çocukken, seslerin hep şu minicik kutunun içine
I II
doluştuğunu sanırdım. Düğmesi
çevrilince o, evimizi hoş
III
nağmelerle doldururdu.
Yukarıdaki cümlelerde
numaralanmış sözcüklerin türleri, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru
olarak
verilmiştir?
(1999-ÖSS-İpt.)
I II
III
A) İşaret
sıfatı Niteleme sıfatı İşaret zamiri
B) İşaret sıfatı Belgisiz sıfat Kişi zamiri
C) İşaret
zamiri Niteleme sıfatı Kişi zamiri
D) Kişi
zamiri Belgisiz sıfat İşaret zamiri
E) İşaret
sıfatı Sayı sıfatı Kişi zamiri
ÖNEMLİ
BİLGİLER
- Bir sıfat
birden fazla ismi niteleyebilir.
Köşkte
geniş odalar, salonlar, koridorlar vardı.
- Bazen bir
isim birden fazla sıfat tarafında nitelenir.
Şu iki
çocuk çok güzel konuşmuş.
Düzenli,
başarılı, temiz ve dürüst insanı severim.
5.
Hangisinde bir ad birden fazla sıfatla nitelenmiştir? 91
A) Sıcak yaz akşamlarında balkonda oturup
geç saatlere kadar söyleşirdik.
B) Onun ne kadar terbiyeli, titiz ve
çalışkan bir insan olduğunu herkes bilir.
C) Bahar gelince köşkün büyük bahçesinde
güller, karanfiller, nergisler açardı.
D) Büyük şehirlerde, yeşil alanların
korunması ve çoğaltılması çalışmalarına önem veriliyor.
E) Onunla oturup, uzun uzun geçmişten,
okul günlerimizden söz ettik.
6.
Hangisinde bir sözcük hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır? 96 ÖSS
A) İçeriye orta yaşlı bir kişi girdi.
B) İnsana tepeden bakan, itici biriydi
C) Gözü eski, cumbalı evleri arıyordu.
D) O yıllarda çift düğmeli, dar yakalı ceketler modaydı.
E) Her gün aynı yorgun, asık yüzleri görmekten bıkıp
usanmıştı.
7.Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirmeli
niteleme sıfatı vardır?
A)
Memleket isterim
Gök mavi dal yeşil tarla sarı olsun
B)
Eğilmiş arza kanar, muttasıl kanar güller
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
C)
Koskocaman yıldızlar altında upuzun bir yol
Ve minnacık bir ev.
D)
Akşam, yine akşam, yine akşam
Göllerde bu dem bir kamış olsam
E)
Masa da masaymış ha
Bana mısın demedi bu kadar yükle
8.Aşağıdaki belgisiz sözcüklerden
hangisi farklıdır?
A)
Kardeş olun tüm insanlar B) Biri bize
gelmişti o gün
C)
Her şey bizim takım için D)Her insanın
yapabileceği işti bu.
E)
“Dünyanın bütün insanları, buraya !” yazıyordu.
9. I. O şarkıların tadı bir
başkaydı.
II. O, engele takılacak bir koşucu
muydu?
III. “Hep O Şarkı”yı okudun mu?
IV. O günlerce düşündü ve yazdı.
V.
O gürültüden çok korkmuştu.
”o”
sözcüğü hangi ikisinde farklı görevdedir?
A)
I-II B) II-IV C) III-IV D) IV-V E) I-III
10.Hangisinde soru anlamı, soru
sıfatıyla sağlanmıştır?
A)
Deniz ufkunda bu top sesleri nerden geliyor?
B)
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
C)
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
D)
His var mı bu alemde sevgi kadar tatlı?
E)
Nasıl tahammül eder eski, hasta bir tekne?
11.”Kimi sıfat takımlarında adla sıfatın yeri değiştirilip, ada iyelik eki
(-i, -si) eklenerek bir sıfat grubu (Bileşik Sıfat) oluşturulur.”
Aşağıdakilerin hangisinde bu yolla
yapılmış bir sıfat vardır?
A)
Okul müdürümüz uzun boylu, sert bakışlı, oldukça genç biriydi.
B)
Güzel değil fakat okunaklı bir yazısı vardı.
C)
En büyük arzusu, salonu geniş bir eve sahip olmaktı.
D)
Bahçedeki iri gövdeli çınarın altında oturmayı çok severdi.
E)
Okulun yıkık bahçe duvarını nihayet onarmışlardı.
12.”Tembeller başarılı olamaz.” Cümlesindeki “tembel” sözcüğü “sıfat”
olduğu halde isim olarak kullanılmıştır.
Aşağıdakilerin hangisinde böyle bir
kelime vardır?
A)
Fidanlar susuz kalmış.
B)
Askerler bahçede spor yapıyor.
C)
Çocuklar eve döner dönmez uyudu.
D)
Gençler fidan dikiyor.
E)
Arabalar yolun kenarına park edilmiş.
13. Aşağıdaki ünvanlardan hangisi farklı bir
türdedir?
A)
Koreli Mehmet buradaydı az önce.
B)
Bu dersteki konumuz Sultan Mehmet’tir.
C)
Surlarda en öndeydi Ulubatlı Hasan.
D)
Bu dertlerini Zeynep Abla çözebilir.
E)
Seksek Fatmalara gidelim mi?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder