Kökü fiil olduğu halde; isim, sıfat veya zarf gibi kullanılan sözcüklere fiilimsi denir. Fiilimsiler çekimlenemezler çünkü şahıs kavramı yoktur. İsim gibi çekimlenirler, isimlerin alabileceği ekleri alırlar, olumsuzluk eki olan –me, -ma eklerini alırlar.
1- İsim Fiiller : “-mek, -mak, -ma,-me,
-ış, iş, -uş, -üş eklerinin fiil köküne eklenmesiyle oluşturulurlar.
Yaşamak kadar güzeli var mı?
Çalışmak hem de çok
çalışmak.
Bir bakışı ömre bedeldir.
İsim-Fiiller Yarı İsim, Yarı Fiildirler; Belirtilen İsim Eklerini
İsim-Fiil Olan Sözcüğe Ekleyiniz.
Görevden kaçış-ım (iyelik
eki) zarar veriyor.
Bu kalabalıkta
yaşama………(iyelik eki) mucize.
Öğrencilerimizin hepsi
çalışma……(hal eki) severler.
Sinem hızlı okuma……(hal eki)
çok başarılıdır.
Sorunlardan kaçma……(ilgi
eki) ne faydası var sana.
Bugünkü yağış………(ilgi eki)
sonucu bu işte.
Yandan gelen bağırma……(çoğul
eki) çok ilginçti.
Sizlerin ağlama………………(çoğul
eki, hal eki) kesilince vedalaşırız.
2- Sıfat Fiiller : “-an, -ası, -mez, -ar,
-dik, -ecek, -miş “ eklerinin fiil köküne eklenmesiyle oluşan sözcüklerdir.
Yarı isim, Yarı fiildirler.
Verilen sıfat fiillerin aldıkları ve belirtilen ekleri ekleyelim !
Geçer……ben bu dersten. (iyelik eki)
Bildik…… yerler
buraları. (iyelik eki)
Yok oldu tanıdık…… birer
birer. (çoğul eki)
Tutunacak ………dal mı
kaldı? (hal eki)
Kırılan ………tamiri
zordur. (ilgi eki)
3- Zarf Fiiller : “-a, -ı, -u, -ıp, -up,
-arak, -erek, -ınca, -madan, -dıkça, -alı, -eli, -ken, -dığında, …” eklerinin
fiil köküne eklenmesiyle oluşurlar.
Yarı isim, yarı fiildirler.
Fiillere uygun
ekleri ekleyerek Zarf-Fiil yapalım.
Çalış………öğrenen öğrenciler başarıyor.
Sessiz otur………dinlemelisiniz.
Erkenden ödevini yap……yattı.
Bugün bil………gelmedi.
Bil…………konuşma bil…………söyle.
Atatürk’ü tanı…………sevdiler, anladılar.
Konuşmayı öğren…………… hiç susmadım.
Sen gel…………saat kaçtı?
Öğretmenle konuş…………beni de hatırlat.
Yap…………dek uğraşacağım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder