EK FİİL

Ek-fiil, isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onların yüklem olmasını sağlayan ya da basit zamanlı fiillerin sonuna gelerek bu fiilleri birleşik zamanlı fiile dönüştüren ek hâlindeki fiildir. "imek" fiilinin ek olarak kullanımıdır. 

     Genellikle bitişik yazılır.

     Ek-fiilin dört kipi vardır.

İsim	Ek-fiil	Şahıs eki	Ek-fiil almış şekli
memur	-du	-m	memurdum

1- Geniş Zaman

İsim soylu kelimelere kişi ekleri getirilerek yapılır. Bunlar geniş zaman eklerinin yerini tutar. Üçüncü kişilere "-dir" eki getirilir.

"öğretmenim, öğretmensin,öğretmen(dir), öğretmeniz, öğretmensiniz, öğretmendirler/ öğretmenlerdir"

Olumsuzu "değil" kelimesi getirilerek yapılır: "yorgun değilim, yorgun değilsin, yorgun değil, yorgun değiliz, yorgun değilsiniz, yorgun değiller"

"Öğretmenim yurtdışına gitti." cümlesinde "öğretmen" kelimesi iyelik eki almıştır. "Ben Kadıköy'de öğretmenim." cümlesinde ek-fiil almış ve yüklem olmuştur.

Üstümüze doğan bir güneşsin sen.

Her taraf bugün bir başka güzel(dir).

Uyarı: Ek-fiilin en zor anlaşılan ve karıştırılan kipi şimdiki zaman kipidir.

2- Görülen Geçmiş Zaman

Ek-fiilin görülen (bilinen) geçmiş zaman çekimi, kavramların ve varlıkların bilinen geçmişteki durumuna şahit olunduğunu gösterir.

"sevinçli idim, sevinçli idin, sevinçli idi, sevinçli idik, sevinçli idiniz, sevinçli idiler"

"sevinçli değildim, sevinçli değildin, sevinçli değildi, sevinçli değildik, sevinçli değildiniz, sevinçli değildiler (değillerdi)"

Uyarı: ek-fiilin üçüncü çoğul şekli iki türlü de çekilir: sevinçli değildiler (değillerdi)"

Bir güzelin hayranıydım.

Dün daha heyecanlıydın. 

Dayım çok merhametli biriydi. 

3- Öğrenilen Geçmiş Zaman

Ek-fiilin öğrenilen (duyulan) geçmiş zaman çekimi, kavramların ve varlıkların öğrenilen geçmişteki durumunun başkasından duyulduğunu anlatır.

"küçük imişim, küçük imişsin, küçük imiş, küçük imişiz, küçük imişsiniz, küçük imişler"

Genellikle bitişik yazılır, burada ek-fiil daha iyi görülsün diye ayrı yazılmıştır.

"küçük değilmişim, küçük değilmişsin, küçük değilmiş, küçük değilmişiiz küçük değilmişsiniz küçük değilmişler (değillermiş)"

Suçlanan sadece benmişim.

Meğer sen ne çalışkanmışsın.

Adam yirmi yıldır evine hasretmiş. 

Ben iyi bir okurum. Ek-fiilin geniş zamanı

Hep iyi kitaplar okurum. Geniş zaman 1. tekil şahıs eki

Benim okurum anlayışlıdır. İyelik eki

 Uyarı: Yukarıdaki cümlelerde "-um" ekinin farklı üç görevde kullanıldığını görüyoruz. Aralarındaki farkı kavradıysa ek-fiil konusunu öğrenmişiz demektir. 

4- Şart Kipi
İsimler -se eki alarak dilek-şart bildirdiklerinde ek-fiil almış olurlar. Diğer ek-fiil ekleri ismi yüklem yaptığı halde şart kipi ismi yüklem yapmaz. Devamında isim veya fiil mutlaka bir yüklem bulunur. Sadece eksiltili cümlelerde yüklemi olmayabilir.
"memnunsam, memnunsan, memnunsa, memnunsak, memnunsanız, memnunlarsa" 
olumsuzunda ise ek-fiil "değil" kelimesinden sonra gelir.
"memnun değilsem, memnun değilsen, memnun değilse, memnun değilsek, memnun değilseniz, memnun değillerse"

EK-FİİLİ ÖRNEK ÇEKİMİ
Şahıslar	Görülen Geçmiş Zaman	Öğrenilen Geçmiş Zaman	Dilek-Şart Kipi	Geniş Zaman
Ben Sen O Biz Siz Onlar	Tüccardım Tüccarsın Tüccardı Tüccardık Tüccardınız Tüccardılar/Tüccarlardı	Tüccarmışım Tüccarmışsın Tüccarmış Tüccarmışız Tüccarmışsınız Tüccarlarmış	Tüccarsam Tüccarsan Tüccarsa Tüccarsak Tüccarsanız Tüccarlarsa	Tüccarım Tüccarsın Tüccar (dır) Tüccarız Tüccarsınız Tüccardırlar/Tüccarlardır

 Bazı dil bilgisi uzmanları ek-fiilin yukarıdaki tanımında da olduğu gibi basit zamanlı fiillerin sonuna gelerek bu fiilleri birleşik zamanlı fiile dönüştüren ek olarak da kabul etmektedir.

EK-FİİL

1- Aşağıdaki cümlelerde ek-fiil almış kelimeleri bulup kiplerini yazınız.

a) Karikatür, sanatların en dinamik olanıdır.

b) Bugün galiba biraz yorgunsun.

c) Acele etmemize gerek yokmuş.

d) Kaç gündür daracık yerde hapsolduk.

e) Ben Kadıköy’deki bir lisede öğrenciyim.

2- “Çalışkan” kelimesini öğrenilen geçmiş kipinde ek-fiil almış şekilde çekiniz.

3- Aşağıdaki cümlelerin boş bırakılan yerine yüklemlerini ek-fiil almış biçimde yazınız.

a) Onunla bu konuyu saatlerce ................

b) Ben üniversite sınavını kazanmayı düşünen bir ..................

c) Bugünlerde seyretmek istediğim bir ............................

d) Olayın böyle sonuçlanacağını ..................

4- Aşağıdaki cümlelerde ek-fiil almış kelimeleri bulup kip ve şahıslarını yazınız.

a) Sınıfın en arkada oturanlarındandı.

b) Şampiyon bir sporcuymuş.

c) Ben uzun zamandır bu okulda çalışan bir öğretmenim.

d) Dün akşamki çok heyecanlı bir filmdi.

5- Aşağıdaki cümlelerde ek-fiil almış sözcükleri bulunuz.

a) Masal ülkesinde bir peri padişahı varmış.

b) En sevdiğim spor güreştir.

c) O benim çok değer verdiğim biri.

d) Gitmeyi düşündüğüm bir filmdi.

e) Ali çok yorgunsa maça gelemez.

6- Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini ek-eylem almış kelime şeklinde yazınız.

Örnek: Bu konuda oldukça .............. (bilgiliydi).

a) Yol ne kadar da ...........

b) Küçük kardeşin çok .................

c) Ben buranın ilk ......................

d) Benim en sevdiğim şehir .....................

7- Aşağıdaki kelimeleri yanlarında belirtilen ek-eylem kipinde cümlede kullanınız.

Örnek: hareketli (öğrenilen geçmiş zaman): sıra arkadaşın çok hareketliymiş.

a) Polis (görülen geçmiş zaman):

b) Gazeteci (geniş zaman):

c) Koltuk (öğrenilen geçmiş zaman):

d) Şampiyon (şart):

8- Aşağıdaki cümlelerde ek-fiil almış kelimeleri bulup fiile mi yoksa isme mi geldiğini belirtiniz.

a) Haftaya bugün burada buluşacaktık.

b) Artık bütün çalışanlar yeni durumdan memnunmuş.

c) Akşama kadar odasından dışarı çıkmamıştı.

d) Bu hafta pazar pahalı değildi.

e) Son olay herkesi birbirine yaklaştırdı.