13 Haziran 2011

ANLATIM BOZUKLUKLARI UYGULAMASININ AÇIKLAMALI CEVAPLARI

1- Problemleri karşılıklı anlayış ve birlik içinde çözeceğiz.
Tamlama yanlışı, karşılıklı birlik olmaz.
2- Ekşi yiyecekleri az (yerdi), acıyı ise hiç yemezdi.
Yüklem eksikliği, "az yemezdi" gibi bir anlam ortaya çıkıyor.
3- Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile imkânsız.
Mantık yanlışı, "okumak"la "anlamak" yer değiştirmeli.
4- Önümüzdeki haftanın önemli programlarını hatırlatmaya çalıştık.
"Hatırlatma" geçmişte yaşanan olaylar için kullanılır.
5- Ben ona ağabey (derdim), o da bana kardeşim derdi.
Yüklem eksikliği.

6- Toplantıda pasta ve meyve suyu ikram edildi.
Tamlama yanlışı, "ve" bağlacı pasta suyu gibi bir yanlış ifadeye yol açıyor.
7- Biricik arzum bu yılki sınavı kazanmak ve iyi bir bölüme girmemizdir.
Kelimenin aldığı ek yanlış; "kazanmak" yerine "kazanmanız" ya da "girmenizdir" yerine "girmektir.
8- Fabrika ticarî ve polis otosu üretimine geçen yıl ara verdi.
Tamlama yanlışı; "ticarî otosu" denmez, "ticarî oto" denir.
9- Bu işi ben ve sen yapmalısınız.
Özne-yüklem uyuşmazlığı, özne birinci ve ikinci şahıs olunca yüklem I. çoğul olur, yani "yapmalıyız" denmelidir.
10- Kendisine bütün sınıf adına teşekkür eder ve (kendisini) tebrik ederim.
Herhangi bir öğenin eksikliği, sıralı cümlelerde sık karşılaşılan ve ÖSS'de en çok sorulan yanlışlıklardan biri.
11- Yarının mutlu günlerine özlem duyuyorum.
Özlem geçmişe duyulur.
12- Bu bölge coğrafî ve iklim açısından ilgi çekici özelliklere sahiptir.
"Ve" bağlacının yol açtığı yanlışlık; "coğrafî açıdan" denir. ÖSS'de genellikle sorulan bir bozukluk. Bağlaç görür görmez bu tip bir yanlışlık olup olmadığı kontrol edilmeli.
13- Hiçbiri anlatılanlara inanmıyor, (herkes) kendi fikrinde ısrar ediyordu.
Özne eksikliği.
14- Yeni durağa (yeni) gelmişti ki otobüs hemen geldi.
Yeni olan durak değil; kelime yanlış yerde.
15- Bir yıl boyunca devamlı çalış(ıl)arak kazanıldı.
Etken-edilgen fiil uyuşmazlığı.
16- Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.
Tamlama yanlışı; "özel kuruluşlar" denir.
17- Dünkü toplantıda Ali bana okul arkadaşını tanıştırdı.
"Bana tanıttı" ve "benimle tanıştırdı" denmelidir.
18- Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse ölüme hatta sara nöbetlerine yol açabilir.
"Hatta" bağlacı daha kötü bir durum olduğunu ifade ediyor; bu yüzden "sara nöbeti" önce söylenmelidir.
19- Her yolda kalan (her) insana yardım etmeliyiz.
Kelime yanlış yerde.
20- Bu tür konuşmalar gözlerimi yaşartırlar.
Organlar özne olduğu zaman yüklem çoğul olarak kullanılmaz.
21- Geçen ay yayımlanan aylık dergilerin birinde okudum, gördüm.
Doğru bir cümle idi; ama anlatım bozukluğu vardır diye bir şartlanma söz konusu olduğu için eminim kendinizce yanlışlar bulmuşsunuzdur. Bu da ÖSS'deki soruların zorluklarından birini göstermektedir. O da doğru cümlelerde bile yanlış aramak zorunda kalınmasıdır.
22- Şüphesiz ki bu sözleri bazı öğrenciler duymuş olmalı.
Mantık yanlışı.
23- Başarısızlığını düzensiz çalışmasına borçludur.
"Başarısını" olmalı.
24- Bu kitap yayınevinin ölümünün 10. yıl dönümünde ünlü şairin (yüce anısına armağandır.
Kelime yanlış yerde.
25- Kitap için kendisine verilen paranın eksik (olduğunu) ve yeterli olmadığını söyledi.
Yardımcı fiil eksikliği.
26- Herkes onu görmek istemiyordu.
"Herkes" yerine "hiç kimse" denmeli; olumlu-olumsuz uyumsuzluğu.
27- Japonya’daki arkadaşıyla on yıl boyunca karşılıklı mektuplaşmış.
Gereksiz kelime; "mektuplaşma" zaten karşılıklı olur.
28- Büyüklere gereken saygıyı göstermeli ve (onları) incitmemeliyiz.
Nesne eksikliği.
29- Hiçbiri anlatılanları tam anladı.
"Hiç biri" yerine "herkes" ya da "anladı" yerine "anlamadı" denmeli; olumlu-olumsuz uyumsuzluğu.
30- Bu erikler çok tatlıdırlar.
Tekil-çoğul yönünden özne-yüklem uyuşmazlığı; "tatlıdır" denmeli.
31- Yanına gidin, konuşup derdinizi anlatın.
Gereksiz kelime.
32- Bu konuda söylenenlere inanıyor, (söylenenleri) her yerde öne sürüyordu.
Nesne eksikliği.
33- Ağaç bayramında ben de birkaç fidan ektim.
"Ek-" fiili tohum için kullanılır; "dik-" denmeli.
34- Her ne kadar iyi hazırlan(ıl)mışsa da istenilen sonuc(u) alamadı.
Etken-edilgen uyuşmazlığı; ya "hazırlanmışsa" ya da "sonuç alınamadı" denmeli.
35- Karaya yaklaşıyor mu, (karadan) yoksa uzaklaşıyor muyuz?
Tümleç eksikliği.
36- Hiç kimse bu paraya bu işi yapar.
"Hiç kimse" yerine "herkes" ya da "yapar" yerine "yapmaz" denmeli; olumlu-olumsuz uyumsuzluğu.
37- Erzurum’da hava sıcaklığı sıfırın altında eksi otuz dolaylarındaydı.
Gereksiz sözcük
38- Güç ve müşkül zamanlarda üstüne düşeni yerine getirir.
Gereksiz sözcük
39- Mutlaka bugün çocukluk arkadaşını belki arayacak.
Mantık yanlışı.
40- Öğrencileri, teşvik etmeli, yüreklendirmeli, (onlara) destek olmalıyız.
Tümleç eksikliği.
41- Şirketteki mevcut ikilik günden güne büyüyor.
Gereksiz sözcük
42- Bu iki sınıf arasındaki ayrıcalık tespit edilemedi.
Birbiriyle karıştırılan kelime; "ayrıcalık" himaye anlamına gelir; burada "farklılık" denmeli.
43- Yeni kaydolan öğrencilerin bu kadar çekimser davranmalarına bir anlam veremiyorum.
Birbiriyle karıştırılan kelime; "çekingen" denmeli.
44- Son dakikada attığı golle takımının galip gelmesine yol açtı.
Yanlış anlamda kullanılan kelime; "yol aç-" olumsuz işler için kullanılır.
45- Sınavı düzenli çalışmasına karşın kazandı.
"Karşın" deyince "kazanmadı" demesi gerekirdi.
46- Ülkemizde bu tür ameliyatlarda ölüm şansı Avrupa’da yapılanlardan ancak yüzde bir fazladır.
"Şans" yerine "ihtimal" denmeli, yanlış anlamda kullanılan sözcük.
47- Aşağı yukarı bundan tam iki yıl önceydi.
Mantık yanlışlığı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder