KELİME YAPISI VE EKLER
1. (l) Kimsenin nicedir akasyalarla
ilgilenmediğini düşünürdüm. (II) Birkaç
eski şarkıda anılmaları varlıklarından daha gerçek, daha sürekliydi sanki.
(III) Oysa kentin doğusunda daracık bir sokağın alçak yapılan, akasyaları
hala savunuyordu. (IV) Bir yağmur sonrası gelen çekinik güz
güneşi de... (V) Geceler ise serindi; yaprakların tozlu yeşilini solduruyordu.
Bu parçada
numaralanmış cümlelerin hangisinde hem basit
hem türemiş hem bileşik sözcüğe örnek gösterilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2. Aşağıdaki altı çizili bileşik sözcüklerden hangisi
diğerlerinden farklı bir yöntemle yapılmıştır?
A) Buradaki limana yeni bir dalgakıran
yapacaklarmış.
B) Eskiden bu ormanlarda çeşit çeşit ağaçkakanlar varmış.
C) Cankurtaran
yetişmeseymiş iki çocuk da ölüyormuş,,
D) Yeni bir kasetçalar almak için
mağazaya girdim,
E) Biçerdöverler
sarı sarı başakları homurtular çıkararak
yutuyordu.
3. Bileşik sözcük oluşturulurken sözcüklerin
seslerinde değişmeler
olabilir.
Aşağıdakilerden
hangisinde buna örnek olabilecek bir kullanım
görülmektedir?
A) Böyle boşboğazlık etmenin yeri mi
şimdi?
B) Bu gece yine
sivrisineklerden uyuyamadım,
C) Resimlerinde
camgöbeğine ve sarıya çok yer verirdi.
D) Şu çekyatlardan birini seçin, memnun
kalırsınız.
E) Gecekondularla
mücadele etmek çok zor oldu artık.
4.
"Uyurgezer, çekyat, kaptıkaçtı" sözcükleri aşağıdaki yöntemlerden hangisiyle oluşmuştur?
A) Sözcükler kendi
anlamlarını tamamen kaybetmiştir.
B) Fiil soylu
sözcükler birleşerek sıfat olmuştur.
C) Çekimli
fiillerle fiilimsiler birleşip yeni bir sözcük olmuştur.
D) İki çekimli fiil birleşerek tür
değiştirmiş ad ve,
sıfat olmuştur.
E) İsim ve fiil soylu
sözcükler birleşmiş ad ve sıfat olmuştur.
5. "Kitaplardan
başka bir şey bilmezdim, ancak bir gün bir tesadüfle hayatı keşfedivermiştim."
cümlesindeki altı çizili sözcükte iki ayrı bileşik fiil görülmektedir.
Aşağıdaki altı çizili
sözcüklerden hangisi bu sözcükle aynı özelliği göstermektedir?
A) Babam kardeşimle
benim aramda hiç ayrım gözetmezdi.
B) Sonunda onun da bizimle
gelebileceğine karar
vermiştik.
C) Annemi de bizimle gelmeye razı edemez
miyiz?
D) Sizi biraz daha adaletli olmaya davet
ediyorum.
E) Karşısında kocaman
bir köpek görünce dondu kaldı.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bileşik sözcük bir isim tamlamasının sıfatı olarak kullanılmıştır?
A) Onun eserlerinde albenili roman kahramanları, cennet
gibi mekanlar dikkati çeker.
B) Bir romanına
hanımeli kokularıyla insanı büyüleyen bir bahçenin betimlemesiyle başlamış.
C) Hikayede, ömrünü
denizin gelgitleri arasında geçiren fakir bir aile görülüyor.
D) Başıboş çocuklar,
kötü yola düşmüş kadınlar hikayelerinde hep başkişi olmuştur
E) Bu romanında
çıtkırıldım bir mirasyedinin hayat hikayesini görüyoruz.
7. Bileşik fiiller bir yardımcı eylemle
başka bir fiilin birleşmesi yoluyla oluşur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki
bileşik fili buna örnek olarak
gösterilebilir?
A) Ne kadar
uğraştımsa da toplantıda bir konuşma yapmayı kabul etmedi.
B) Hele bir düşüncesine katılmayagör, nasıl kızıyor görürsün.
C) Sonunda ben de
vazgeçtim mücadeleden, her şey olacağına varır.
D) Yanındaki küçücük çocuğa söylediği lafları duyunca
donup kaldım.
E)
Dünyayı güzelleştirmenin yolu
elbette kötülüklere karşı koymaktan geçer.
8.
. Şimdi rüzgarlar soğuk
eser yüzünüze
I
Hüzün verir yağmur sularında
geçen bulutlar
II
Bayırlarda yol alan posta arabaları
III
Şimdi birbirinden
ayrı yaşar kurtlar kuşlar
IV
Sular çakıllardan çıkar
V
Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangi ikisi
yapıca birbirinden farklıdır?
A) I-II
B) II-IV C) III-IV D) I-IV E) III-V
9. Ya sen ey sen karınca
taciri gazeteci
Ağzının ucunda bir sap ebegümeci
Getir o eski sevincini çocukluğun
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin
yapısı sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)
Basit, türemiş, bileşik, basit B) Bileşik, türemiş, basit, bileşik
C) Türemiş ,
türemiş, bileşik, türemiş D) Basit, basit, bileşik, türemiş
E) Bileşik, türemiş, bileşik, türemiş
10.
Girin satıcılar evimin bülbülleri
I
Girin girin aydınlık bahçemizden içeri
II
Üzüm satın armut satın nar satın
bize
III
Dağlar görünürken
kapıda ardınızdan
IV
İndirin tüy gibi küfeyi sırtınızdan
V
Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca
diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. Aşağıdaki
dizelerin hangisinde sıfat, yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Akan suyu severim
ben
B) Uzak memleketten
gelmiş gibi insanlar
C) Başladı yarı
karanlık duvarın üstünde resmi geçit
D) Kurumuş ağacı kesip devirdiler yere
E) Kulağımda falcı
kadının sözü
12. Şimdi kışın tam
ortasında bile yine güzel bu park, hem de çok güzel... Yaprakları
dökülmüş ağaçların kuru dalları gökyüzünü bir nakış gibi
işliyor. Hele kimi saatlerinde şafakları azdıran
parıltılar göz alıyor.
Bu parçada kaç
türemiş sözcük kullanılmıştır?
A) 3
B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
13. Aşağıdaki cümlelerden
hangisinde "-den (-dan)" eki, sonuna geldiği sözcüğün anlamını değiştirmiştir? (1982)
A) Sıkıntıdan ne
yapacağını bilmiyordu.
B) Sıradan
bir roman olduğunu hemen
anladım.
C) Terden,
sırtındakiler sırılsıklam
olmuştu.
D)
Çocuktan nereye
gittiklerini sormuştuk.
E) Taşlıktan
yürüyerek buraya geldi.
14. Aşağıdakilerin hangisinde virgül
kaldırılırsa cümlenin anlamı değişir? 86öss
A)
Karanlık, dar sokaklardan
geçmesi gerekiyordu.
B)
Doktor hanım, yazısını
bitirerek doğruldu.
C)
Bu gece, nöbet
sırası ona gelmişti.
D) Küçük, çam
ağacının arkasına saklanmıştı.
E)
Koca bir yılı, böyle bekleyerek geçirecekti.
15. Kimi sıfat
takımlarında adla sıfatın yeri değiştirilip,
ada bir iyelik
eki (-i, -si) eklenerek bir sıfat
grubu (bileşik sıfat) oluşturulur. 87 öss
Aşağıdaki cümlelerin
hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat grubu vardır?
A)
Okul müdürümüz uzun boylu, sert bakışlı,
oldukça genç biriydi.
B)
En büyük arzusu, salonu geniş bir eve sahip
olmaktı.
C)
Güzel değil fakat
okunaklı bir yazısı vardı.
D)
Bahçedeki iri gövdeli çınarın altında oturmayı çok severdi.
E)
Okulun yıkık bahçe
duvarını nihayet onarmışlardı.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ce, -ca, -çe, -ça”
eklendiği sözcüğe "Bunu ona gizlice söylemişler.” cümlesindeki anlamı kazandırmıştır?
88 öss
A)
Karşıma oturup sözümü kesmeden sessizce dinledi.
B)
Sonunda onlar da genişçe bir eve sahip taşındılar.
C)
Çocukça davranışları yüzünden pek sevilmezdi.
C)
Ondan günlerce ne bir mektup, ne bir haber aldık.
E)
Bence evinizin en güzel yanı
işyerine yakın olması.
17. Aşağıdaki cümlelerin
hangisindeki altı çizili
sözcük hem
yapım hem çekim eki almıştır?
A)
Aralarında sıkı bir dostluk vardı. B)
Dalgalı denizde yüzmek tehlikelidir
C)
Kapıda bir yabancı var. D) Dün sokaklar çok kalabalıkmış.
E)
İnatçılar çevrelerinde pek sevilmezler.
18. Çağdaş Türk sinemasının
ünlü örneklerinden birini
dün gece
I
II
televizyonda izlerken
korkulu dakikalar yaşadım.
III IV V
Bu
cümledeki numaralanmış sözcüklerin hangisinde birden
çok yapım eki
vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
19. Türemiş sıfatlar, adlarla
fiillerin kök ya da gövdelerine
yapım ekleri getirilerek oluşturulur. Aşağıdaki
atasözlerinin hangisinde bu yolla yapılmış bir
sıfat vardır? 2000 öss
A) Güneş balçıkla
sıvanmaz. B) Korkunun ecele faydası yoktur.
C)
Her ağacın meyvesi olmaz.
D)
Mızrak çuvala sığmaz.
E)
İşleyen demir pas tutmaz.
20. Aşağıdaki
cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcüğün aldığı ek, isim çekim ekidir?
A)
Sabah yediye on kala durakta buluşalım.
B) Fazla geç kalma, akşama misafir
gelecek.
C) Hayrola,
nereye gidiyorsun böyle?
D) Biraz
gülelim diye yaptım bu şakayı.
E) Çocuklar güle oynaya çıktılar okuldan.
21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -de (-da) eki
cümleye zaman anlamı katmaktadır?
A)
Sanırım dün evde yoktun. B) Onu ayakta alkışladılar.
C) Tatilde yine görüşürüz. D) Akşam bizde toplanıyoruz.
E) En gözde öğrenci bendim.
22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-ler"
eki cümleye benzerlik anlamı katmıştır?
A) Sergide öyle
tablolar vardı ki, sorma gitsin.
B) Başında kavak yelleri esiyor senin.
C) İçimizde ne Mevlana'lar vardır da haberimiz yok.
D) Yürekler acısı bir hali vardı
adamcağızın.
E)
Sular yine kesildi, iki gün akmayacakmış.
23. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinin aldığı ek farklıdır?
A) Çok aradım ama evi
bulamadım.
B) Kitabı, yeni baskısını yapacakmış.
C)
Meyvelerden en çok elmayı severim.
D) Çocuklar treni görünce sevinçle
bağırdılar.
E) O, nedense çayı hep
fincanda içerdi.
24. Bir hırçın çocuğum, değişmez huyum
l II
l II
Seneler geçse de ben
yine buyum
III
Zanneder misin ki
yok ihtiyacım
IV
Belki eskisinden
daha muhtacım
V
Yukarıdaki dizelerin hangilerindeki altı çizili sözcükler iyelik eki almıştır? A)
I-II B) II-III C) III-V D) II-IV E) IV
25. Bu karar bütün
üyelerce onaylandı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-ce, -ca” eki
bu cümledeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Hastalandığında ona
ailece geçmiş olsuna gittik.
B) Onun
bize düşmanca davranmasına bir anlam veremedik.
C) Bu sizce yanlış olabilir; ama ben onun doğruluğuna
inanıyorum.
D)
Sizden yaşça büyük bir insana nasıl böyle karşı çıkarsınız?
E) Sözlerinin dinleyicilerce de kabul görmesi onu
memnun etti.
26. "Çekim eki
almış her sıfat adlaşmıştır."
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük
bu kurala örnek gösterilebilir?
A) İçimizdeki tek kravatlı,
onun dikkatini çekmişti.
B)
Kiracı bu ay da kirasını ödememişti.
C)
Evleri genişçe bir caddenin kenarındaydı.
D) Gençler bu akşam da kavga
çıkarmışlar.
E) Küçüklüğünde oynadığı bebekleri hâlâ
saklıyordu.
27. Yağmur en çok bu mevsimde yağar. Tohumlar bu
mevsimde toprağa
I II
kök salar, boşluğa filizler uzatır. Yeşilin
yaprak yaprak gözlerden gönüllere
III
IV
aktığı mevsimdir bu mevsim. Kuşlar bu mevsimde kurar
yuvalarını.
V
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi, “bir
varlığın neye ait olduğunu” belirten ek
almıştır?
A)
I B) II C) III D) IV E) V
28. I. Kazağınız gerçekten çok güzelmiş.
II. Dişlerinde çürük var
galiba kardeşinin.
III. Bu soruna cevap vermek zorunda mıyım?
IV. Ayağı bir kazada mı
sakatlanmış.
V. En dikkat çeken yönü yeşil
gözleriydi.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili ek, ona ikinci tekil kişiye
ait olma anlamı katmıştır?
A)
I B) II C) III D) IV E) V
29. Aşağıdaki cümlelerin
hangisindeki altı çizili sözcüğün
aldığı ek diğerlerinden farklıdır?
A) Bu benim için bir dönüm noktası oldu.
B) Ne zamandır işim var deyip gelmiyor.
C) Geldim ama aklım evde kaldı.
D) Ona doğruyu söyleyeceğim, yoksa içim
rahat etmeyecek.
E) Ömrüm sana hizmet etmekle mi
geçecek?
30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük “hem çoğul eki hem iyelik eki hem hal ekini” birlikte almıştır?
A)
Bu hikayene inanacağımı mı sandın?
B) Gördüklerim gerçekten şaşırtıcı şeylerdi.
C)
Ellerinde çiçeklerle odaya girince hepsini affettim,
D) Buralardan ayrılıp
küçük bir kasabaya yerleşmek istiyordu.
E) Her yaz sinekten geçilmeyen bu bataklıktan iğreniyordu.
31. Hasretin, gurbetin özleme
dönüştüğü, dağın , ormanın, ırmağın, insanları yaşamaya
davet
I
II
III
mevsimdir bu mevsim.. Hayatın ancak bu
mevsimde yaşarken bir anlam
kazanır. Huzurun ne
IV
V
demek olduğunu anlarsın.
Bu parçada
numaralanmış sözcüklerden
hangisinin aldığı ek diğerlerinden farklıdır?
A)
I B) II C) III D) IV E) V
32. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -cık, -cik eki,
eklendiği sözcüğün anlamında küçültme yapmamıştır?
A)
Ufacık çocuğun sözüne gücenmeni anlayabilmiş değilim.
B)
Gencecik insanlar savaşlarda ölüyor.
C)
Koridorun kenarlarında birkaç odacık vardı.
D) Nice Mehmetçik vatan uğruna can verdi.
E)
Azıcık sevinelim dedik, burnumuzdan getirdin.
33.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen "yığmak" sözcüğü diğerlerinden farklı bir
ek almıştır?
A)
Masada bir yığın kitap vardı.
B) Önce kitapları raflara yığın, sonra
yemek yersiniz.
C) Marketten bir yığın
gereksiz şey almış.
D) Size yığın yığın kağıt getirdim.
E) Çocuklar otları yığın yapıp üzerine çıkmışlar.
34. Aşağıdakilerin hangisinde -den.
-dan (-ten,-tan) eki alan sözcük niteleme sıfatı olarak
kullanılmıştır?
A) Gürültüden çok rahatsız olmuştum.
B) Bunu önceden haber vermeliydiniz.
C) Geldiğimizde o çoktan gitmişti.
D) Birazdan sizi yine arayacağım.
E) İçten bir
tebessümle karşıladı bizi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder